Γεώργιος Α. Τσαούσης
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω & Συμβουλίω Επικρατείας
Πρόεδρος της Ένωσης Νομικών Μεταναστευτικού Δικαίου ‘IMMIGRATIO’
Με το Ν.3838/2010 εισήχθησαν στον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας (Ν.3284/2004) διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες ανήλικα τέκνα υπηκόων τρίτων χωρών, νομίμως διαμενόντων στην Ελλάδα, θα είχαν τη δυνατότητα, υπό προϋποθέσεις, να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια, έπειτα από σχετική αίτηση των γονέων τους. Την ίδια δυνατότητα επεφύλασσε ο νομοθέτης και για ενήλικους υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι θα είχαν προηγουμένως – και μέχρι τα 18 τους χρόνια – συμπληρώσει τουλάχιστον εξαετή φοίτηση σε ελληνικά σχολεία (Α’ βάθμιας & Β’ βάθμιας εκπαίδευσης). Παρά την ψήφιση και θέση σε εφαρμογή του νόμου, οι ‘διαμαρτυρόμενοι’ εκατέρωθεν (οι μεν για την ‘αντεθνική’ αυτή πρωτοβουλία της κυβέρνησης, οι δε την εν τέλει αυστηροποίηση του πεδίου εφαρμογής) συνέχιζαν να ‘μάχονται’ κυριολεκτικά λυσσαλέα, σε συνέχεια δυστυχώς της διαβούλευσης του νομοσχεδίου, κατά την οποία αντηλλάγησαν ηλεκτρονικά ‘επιχειρήματα’ – όχι και τόσο εποικοδομητικά!
Με τις αποφάσεις του ΣτΕ 350/2011 (Δ’ Τμήμα) και 460/2013 (Ολομέλεια) αλλά και την επάνοδο της Νέας Δημοκρατίας στην κυβέρνηση, φτάσαμε στο περιβόητο ‘πάγωμα’ των σχετικών διατάξεων και την παραμονή σε εκκρεμότητα 28.000 περίπου αιτήσεων υπηκόων τρίτων χωρών – 2ης γενιάς μεταναστών σε ολόκληρη τη χώρα. Με την ψήφιση και θέση σε εφαρμογή του νέου Κώδικα Μετανάστευσης & Κοινωνικής Ένταξης (Ν.4251/2014) και την εισαγωγή διατάξεων που θεσπίζουν χορήγηση προνομιακών τύπων αδειών διαμονής στους ενήλικους μετανάστες 2ης γενιάς, διατυπώθηκε η άποψη ότι « … η ιθαγένεια ‘κρύβεται’ πίσω από τις γραμμές του νέου Κώδικα … », υπονοώντας προφανώς ότι οι ρυθμίσεις αυτές θα κληθούν να καλύψουν το σχετικό κενό, χωρίς μάλιστα τον κίνδυνο νέας δικαστικής ‘εμπλοκής’ ή και ‘φόρτισης’ που θα προκαλούσε η ανακίνηση του ζητήματος. Τελικά, λίγες μόνο εβδομάδες πριν την προκήρυξη των πρόσφατων εκλογών, δημοσιοποιήθηκε το σχετικό νομοσχέδιο, χωρίς όμως να υπάρξει η δυνατότητα όχι μόνο ψήφισής του αλλά ούτε καν δημόσιας διαβούλευσης. Πολύπαθο το ζήτημα, αναμφίβολα, από κάθε άποψη!
Με την εκλογή της νέας κυβέρνησης το ζήτημα επανήλθε στην επικαιρότητα, έπειτα μάλιστα από τη σχετική αναφορά του πρωθυπουργού στις προγραμματικές δηλώσεις. Όπως όμως ήταν αναμενόμενο, με αφορμή αυτήν την αναφορά, εκδηλώθηκε και η πρώτη δημόσια διαφωνία του κυβερνητικού εταίρου του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, οι οποίοι άλλωστε συνεχίζουν να επιμένουν – στο ζήτημα αυτό αλλά και στην εν γένει μεταναστευτική πολιτική – σε μία εντελώς παρωχημένη αλλά και γενικόλογη ρητορική με ακροδεξιές, ξενοφοβικές και αντιευρωπαϊκές κορώνες.
Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη όλα τα παραπάνω, θεωρώ ότι θα πρέπει άμεσα να αναδείξουμε τη σημασία του ζητήματος, προτείνοντας ταυτόχρονα την τροποποίηση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, ως εξής:
- Χορήγηση ελληνικής ιθαγένειας σε ενήλικους υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι έχουν προηγουμένως – και μέχρι τα 21 τους έτη – συμπληρώσει τουλάχιστον εξαετή φοίτηση στην Α’ βάθμια & Β’ βάθμια εκπαίδευση (πάγια διάταξη).
- Χορήγηση ελληνικής ιθαγένειας σε ενήλικα τέκνα υπηκόων τρίτων χωρών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και διαμένουν νομίμως κατά την υποβολή – από τους ίδιους με την ενηλικίωση ή έστω λίγο πριν από αυτήν και όχι από τους γονείς τους – της σχετικής αίτησης, με την ιθαγένεια όμως να θεωρείται χορηγηθείσα ‘από γέννηση’ (πάγια διάταξη).
- Αποδοχή όλων των εκκρεμών αιτήσεων με βάση τη φοίτηση (Ν.3838/2010), εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του νέου νόμου, έπειτα από νέα αίτηση επανεξέτασης από τους ενδιαφερόμενους (μεταβατική διάταξη).
